Wynagrodzenie za przesył. Bezprawne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwa przesyłowe

Wielu właścicieli nieruchomości nie ma wiedzy co do podstawy prawnej lokalizacji urządzeń przesyłowych w postaci słupów wysokiego napięcia, gazociągów czy wodociągów na ich nieruchomości. Zazwyczaj nie maja oni wiedzy o tym, jakie roszczenia przysługują im z tego tytułu oraz czego mogą żądać w razie, gdy status prawny urządzeń przesyłowych nie został w żaden sposób uregulowany.

Inwestycje prowadzone przez przedsiębiorstwa przesyłowe zajmujące się przesyłem prądu, gazu czy wody lub innych mediów, zazwyczaj poprzedzone są negocjacjami z właścicielami gruntów, przez które mają przechodzić urządzenia przesyłowe z uwzględnieniem interesu obu stron. Chociaż bardzo często takie negocjacje w ogóle nie są prowadzone, a właściciele nie wiedzą nawet kiedy miała miejsce ich budowa.

W takim przypadku właścicielom nieruchomości przysługują konkretne roszczenia. W przypadku urządzeń przesyłowych, właściciel nieruchomości może żądać usunięcia urządzeń przesyłowych oraz wynagrodzenia za korzystanie ze swojej nieruchomości również za lata ubiegłe, przy czym termin przedawnienia ich roszczeń wynosi obecnie 6 lat. W tym przypadku właściciele mogą żądać konkretnych pieniędzy za część gruntu wykorzystywanego przez właściciela na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Właściciele nieruchomości od lat zmagają się z przedsiębiorstwami przesyłowymi, które nie są zainteresowane polubownym załatwieniem sporu w przypadku urządzeń przesyłowych posadowionych na prywatnych gruntach w przeszłości.

W przypadku roszczeń o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości co do infrastruktury posadowionej na nieruchomościach w przeszłości, przedsiębiorcy powołują się na zasiedzenie służebności przesyłu. Jest to prawo, zgodnie z którym przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (art. 49 k.c.). W przypadku korzystania z nieruchomości przez przedsiębiorstwa przesyłowe okres ten wynosi 20 lat w razie istnienia dobrej wiary, 30 lat w przypadku złej wiary. Z chwilą upływu w/w okresów, właściciele tracą przysługujące im roszczenia majątkowe.

Czy w/w okres upłynął czy też nie, oraz czy zostały spełnione przesłanki dla ustalenia, iż rzeczywiście zostały spełnione warunki służebności przesyłu konieczna jest zazwyczaj analiza konkretnego przypadku w odniesieniu do orzecznictwa. Na szczególną uwagę zasługuje postanowienie SN z dnia 18 sierpnia 2017 r. wydane w sprawie o sygn. akt: IV CSK 609/16.

Zasiedzenie służebności przesyłu następuje wtedy, gdy spełnione są ustawowe przesłanki: korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia, jak np. słup energetyczny, co wynika z treści art. 292 k.c.

Właściciel nieruchomości może więc dochodzić wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości od przedsiębiorcy przesyłowego. Jego wysokość jest zależna od wielu czynników, lokalizacji nieruchomości, przeznaczenia, szerokości pasa technologicznego. W przypadku rozprawy sądowej z przedsiębiorstwem przesyłowym konieczna jest opinia biegłego sądowego.

Przedsiębiorstwa powołują się często na fakt zgody właścicieli w zakresie pobudowania urządzeń przesyłowych. Przedstawiają wiele dokumentów, które wymagają szczegółowej analizy, ponieważ większość tych dokumentów nie dotyczy zgody właścicieli w zakresie korzystania z ich gruntów.

Przedsiębiorcy unikają dobrowolnego spełnienia roszczeń właścicieli i wypłacania właścicielom nieruchomości stosownego wynagrodzenia za korzystanie z ich gruntów, co co do zasady jest możliwe, jednakże wymaga wiedzy, doświadczenia i analizy dokumentów.